RENK VARYASYONLARI, RAİNBOW ÜRETİMİ İLGİLİ ÇALIŞMA

[Asel ÖZTEKİN]

Merhabalar arkadaşlar, internette dolaşırken muhabbet kuşları renk varyasyonları hakkında araştırmalar yaptım ve çok yanlış lanse edildiklerini farkettim. Gördüğüm her slayt ve veri de açık yeşil kuş ile beyaz kuşu eşleştirip sarı kuş elde etmek gibi sanki sulu boyayı birbirine karıştırıp çıkan rengin yavru rengi olacağını söylemişler. Bu konuya açıklık getirmek istedim, okuduğum üniverstede hayvanların genetiğiyle ilgili birçok çalışma yaptık, bende muhabbet kuşu hakkında uzun bir uğraşımdan sonra çalışmalarımı bitirdim şimdide size en iyi şekilde aktarmaya çalışacağım.

Öncelikle bazı terimleri bilmemiz gereklidir arkadaşlar;

Dominant: Baskın gen anlamına gelir.
Resesif: Çekinik gen anlamına gelir.
Genotip: Canlının gen yapısı anlamına gelir.
Fenotip: Canlının  genotipi + çevre koşullarının etkisiye oluşan fiziksel özellikleridir. Kısaca dış görünüşüdür. Bu renk olabilir boy tüy vs.

Bunu bir örnekle anlatayım. Fenotipi sarı olan bir kuşun genotipinde sarı olmak durumundadır. Fakat sadece sarı olmayabilir mavi, yeşil, beyazı da içinde bulundurabilir. Burdan; genotipde olan her karakteristik özellik fenotipe yansımaz anlamını çıkartabilirsiniz.


Şuda parayla bile satılacak kadar önemli bir bilgidir arkadaşlar; Sarı ve beyaz kuşlar çizgili kuşlara dominanttır. Yani çizgili bir kuşu düz renk yani çizgisiz hale getirmek istiyorsanız kuşunuzu sarı veya beyaz bir kuşla eşleştiriniz bu şekilde yavruların düz renk çıkma oranı saf kuşlar için düşünürsek %50 dir.

Sıtındaki ve başındaki kurşuni gri rengindeki çizgilere "çizgili" tabirini kullanacağım arkadaşlar. Bazen o zebrayı andıran çizgiler silik diye tabir ediyoruz çizgiler olmayabiliyor bunuda "çizgisiz" diye tabir edeceğim.

Çizgili: Ç
Çizgisiz ( düz ) : ç
Koyu Yeşil : Y
Açık Yeşil : y
Koyu Mavi : M
Açık Mavi : m
Albino ( Full Beyaz Kırmızı Göz ) : A
Lutino ( Full Sarı ) : L


Örneklerle Açıklayalım;

Örnek 1:   Bir adet çizgili muhabbet kuşumuzla, bir adet çizgisiz muhabbet kuşumuzu çiftleştirelim;

            ÇÇ( Çizgili muhabbet)  X  çç( Çizgisiz muhabbet)

               Çç   Çç   Çç   Çç

Çç demek arkadaşlar taşıyıcı demektir. Yani genlerin içinde muhakkak çizgili ve çizgisiz muhabbet kuşu genini taşıyo demektir. Fakat çizgili, dominant yani baskın olduğu için yavruların %100 ü çizgili fenotipinde ( görünüşünde ) olacaktır.
Eğerki çç olsaydı fenotipi çift etken düz renk yani çizgisiz olacaktı.
Eğerki ÇÇ olsaydı fenotipi çift etken Çizgili olacaktı.

Örnek 2: Birde renklerle örnek verelim. Bir adet yeşil kuşumuzla bir adet mavi kuşumuzu çiftleştirelim;

            YY( Yeşil)       X   MM( Mavi)

            YM   YM   YM   YM

Gördüğünüz üzere bütün yavrular YM bu demektirki Yeşil dominant olduğu için bütün yavrular yeşil çıkacaktır. Fakat işin püf noktası burda, bütün yavrular YY değil YM yani içinde mavi geni bulunduran yeşiller. Fenotipi yeşil fakat genotipinde mavi genide var yani TAŞIYICI. Bu örneğe devam etmek istiyorum şimdi yavruları birbiriyle eşleyelim ve neler oluyor görelim.

            YM    X    YM

         YY   YM   MY   MM

1.Evet arkadaşlar gördüğünüz gibi 1 yavru YY yani tam anlamıyla yeşil.( taşıyıcı değil ) ORANI : 1/4
2.Diğer yavru YM yani taşıyıcı fakat yeşil baskın olduğu için fenotipi yeşil.
3.Diğer yavru MY yani bir üsttekiyle aynı taşıyıcı ama fenotipi yeşil. 2. ve 3. maddedeki yavruların ORANI: 2/4
4.Diğer yavru MM yani çift etken mavi taşıyıcı değil. ORANI: 1/4

Bu örnekte taşıyıcı kuşların çiftleştirilmesinden elde edilen yavruların 4 te 3 ü yeşil fakat bunların 2 tanesi taşıyıcı, 4 te 1 i de mavi çıkıyor arkadaşlar.

Örnek 3: İşi biraz abartalım ve daha fazla özellik koyarak oluşacak gametlerin fenotiplerini görelim.

Şimdi Bir adet yeşil kuşumuzun geninde albino geni olsun, diğer kuşumuzda mavi olsun fakat o da lutino geni taşısın. Albino geni resesif ( Çekinik ) gendir.

Albino geni taşıyan yeşil kuşumuz: AAYY
Lutino geni taşıyan mavi kuşumuz: LLMM

AAYY kuşumuz= AY
LLMM kuşumuz= LM

          AY   X   LM

         AL   AM   YL   YM

AL: sarı, albino ya baskın olduğundan yavru sarı olacaktır.
AM: mavi albinoya baskındır yavru mavi olacaktır.
YL: yeşil baskın olduğu için yavru yeşil olacaktır fakat geninde sarı renk taşır.
YM: yeşil, mavi yavru olacaktır.

Bu örneğin amacı yeşil görünüşlü bir kuş ile mavi görünüşlü bir kuştan tek renk sarı bir yavru alabilme ihtimalinizin olduğunu göstermektir.

En basit şekilde olasılıkları anlattım tabiki melezlendikçe bu kuşların yavrularını tahmin etme olasılığı imkansız hale gelir çünkü genotiplerinde binlerce varyasyon olabilir. Kuşların genotipinde baskın ve çekinik yeşil veya mavi olabilir. Yeşil herzaman dominant olma durumunda değildir. Bazen yeşilinde çekinik olduğu durumlar vardır bunlarda mavi kuşlardan oluşan yavruların genotipinde yeşil bulundurmasıyla oluşur.

GELELİM EN MERAK EDİLEN RAİNBOW YAVRU ÜRETİMİNE;

Doğadaki muhabbet kuşlarında mavi,sarı ve yeşil rengi tek vücutta mevcuttur arkadaşlar. Baş kısmı sarı, orta kısım yeşil, kuyruk kısmıda mavidir. Tabi beyazlıkları ve grilikleride vardır ama hiçbir yerinde kırmızı yoktur bu yüzden tutupta kimse kırmızı muhabbet kuşu üretemez başka bir hayvandan kırmızı rengi veren gen i alıp muhabbet kuşuna aktarmadıkça, buda günümüzde imkansıza yakın bir ihtimaldir.

Rainbow muhabbet kuşu dediğimiz renk kombinasyonu; Yeşil, sarı, mavi, beyaz veya gri tonlarının bir arada oluşturddukları fenotipik özelliktir. Veya 3 renk olarakta değerlendirilebilir. Sağlanması zor olduğu için rainbow kuş değerli kılınır. Bütün bu renklerin bir arada bulunabilmesi için arkadaşlar kuşun bütün renklerinin dominant yada resesif olması gerekir. Yani rainbow olmasını beklediğimiz muhabbet kuşunda yeşil maviden baskın olmayacak veya mavi yeşilden yada sarı maviden vs. Bu nasıl olur diyeceksiniz çünkü normalde yeşil renk maviye baskındır. Ama 2 adet mavi kuştan üretilmiş yavruda yeşil geni vardır fakat baskın değildir. Çünkü 7 soy öncesinden kalma bir yeşili vardır. umarım anlatabilmişimdir.

Neyse şimdi örneklemelere geçeceğim;

Yeşil: Y
Mavi: M
Sarı: S
Beyaz: B

Rainbow hakkında bilgi isteyen bir arkadaşımıza Kara Erbay adındaki bir üyemiz Cemal Tanışın rainbow resimlerini paylaşmış.

Rainbow un anne ve babalarının resmini koymuş. Kuşların renkleri;

Anne: Yeşil/Sarı  -----> Bakın yeşil sarı kuşlarda yeşil ve sarı birbirinden baskın değildir ikiside eşit değerde oldukları için çift renk kuş olmuştur.
Baba: Mavi/Beyaz

Şimdi Cemal Tanış ın bu kuşlardan rainbow yavru alma olasılığını hesaplayalım

Anne kuş: Y_S_
Baba kuş: M_B_

Evet arkadaşlar bu alt tire koyduğum yerlere dominant renk veya resesif renk gelmek zorundadır. Cemal Tanışın kuşlarında bunlardan hangisinin olduğunu anlamak için gen dizilimini analiz etmemiz gerekir buda laboratuar gerektirir. Bilmediğimiz için ben alt tire koydum.

Şimdi kafamıza göre resesif ve dominant renklerle boşlukları rastgele dolduralım. Dominantı büyük harfle resisifi küçük harfle gösteriyoruz.

Anne kuş: YySS
Baba kuş: MMBb olsun.

Gametler: YySSMMBb

YSMB----> 4 yavrudan 1 tanesi Rainbow olur.
YSMb----> Yeşil,sarı,mavi görünüşlüdür. Görünüşünde beyaz yoktur.
ySMB----> Sarı mavi ve beyaz renklidir.
ySMb----> Sarılı ve mavilidir.

Başka şekilde boşlukları dolduralım.

Anne kuş: YySs
Baba kuş: MmBb

Gametler: YySsMmBb

YSMB----> Rainbow
YSMb----> Yeşil, Sarı, Mavi --> Rainbow
YSmB----> Yeşil, sarı, beyaz--> Rainbow
YSmb----> Yeşil, sarı
YsMB----> Yeşil, mavi, beyaz--> Rainbow
YsMb----> Yeşil, mavi
Ysmb----> Yeşil
YsmB----> Yeşil,beyaz ----> Kafa veya kanatlar beyaz vücut yeşildir.
ySMB----> Sarı, mavi, beyaz--> Rainbow
ySMb---->Sarı,mavi -----> genelde baş kısım sarı vücut mavidir.
ySmB----> Sarı, beyaz
ySmb----> Sarı
ysMB----> Mavi, beyaz
ysMb----> Mavi
ysmB----> Beyaz
ysmb----> Rainbow

Bu iki kuşun yavrularının fenotip oranları bunlardır. Yani bu iki kuşun yavrularının 16 da 6 sı yani 8 de 3 ü rainbow olacaktır.

Eğerki;

Anne: YYSS
Baba: MMBB olsaydı ---> YYSSMMBB %100 rainbow yavruların hepsi rainbow olacaktı. Cemal Tanış 3 yavru almış üçüde rainbow. Demekki anne ve baba bu şekilde. Oldukça değerli bir çiftiniz var Cemal bey

Eğer fenotipi rainbow olmayan fakat geninde rainbow olduğundan emin olduğunuz kuşlarınız varsa;

Diğer renkler: R
Rainbow: r

      Rr   X   Rr

   RR   Rr   Rr   rr

1/4 ---> Diğer renklerden kuş elde edersiniz. %25
2/4 ---> Rainbow görüntüsü olmayan ama geninde rainbow taşıyan yavru elde edersiniz. ( taşıyıcı ) %50
1/4 ---> Bir adet Rainbow elde edersiniz. %25

Size bir ipucu daha vereyim. Kuşlarınız parçalı olursa yeşil/sarı , mavi/beyaz gibi rainbow alma ihtimaliniz daha yüksek olur.
Aldığınız rainbow yavruları sürekli birbirleriyle eşlerseniz genotipini her soy için o kadar rainbowa yaklaştırmış olursunuz ve bir süre sonra yavrularınız sürekli rainbow çıkmaya başlar fakat bu da bir takım rahatsızlıkları beraberinde getirir. Bu yüzden bu ıslah çalışmasını yapmak ister albino olsun ister rainbow ister lutino çok ciddi bir bilgi ister arkadaşlar.

Şunuda unutmamak gerekir kuşlarınızın sadece rengine bakarak hangi renk yavru çıkacağını %100 bilmeniz imkansızdır. Sadece hangi renkten fazla olacağını tahmin edebilirsiniz. Önemli olan hangi kuşta bir rengin diğerine dominant olduğu ve geninde hangi renkleri taşıdığıdır. İnternette okuduğunuz bütün varyasyonlar %50 böle olur %25 şöle olur denilen yazılar saf kuşlar için geçerlidir arkadaşlar bizdekilerin hepsi melezdir bu yüzden dikkate almayınız, sizin işinize yarayacak olan bilgileri ben toparladım birazda balık vermeyi değil tabiri caizse balık tutmayı öğretmeye çalıştım bu çalışmanın amacıda budur.

OKUYUP OKUMAYAN HERKESE TEŞEKKÜRLER... Asel ÖZTEKİN

www.muhabbetkusuureticileri.org 

[Atilla KARADAĞ]

çok ama çok belirleyici olmuş elinize sağlık. özellikle bu genetik yapıyı ayrıntılı sayılabilecek şekilde anlatmanız çok hoşuma gitti. teşekkürler.

[Okan EKUKLU]

güzel bi paylaşım emeğine sağlık aynı bilgileri içeren bi kitap var bende peki şöle bi sorum olcak bu bilgilerine dayanarak denedinmi bilmiyorum eğer denediysen sonuç ne yani garantimi

[Asel ÖZTEKİN]

Okan bey şöyle anlatayım eğer kuşun soy ağacını biliyorsak hepsi garantidir. Fakat şöyle bir durum olabilir ben bozuk paradan bahsediyorum diyelim ya yazı gelir yada tura. Ben  burda diyorum ki %50 tura şansı vardır %50 yazı. Ama 3 el havaya atarsını 3 üde tura gelebilir. Bu artık şanstır. Ben sadece oran veririm oranlarda net ve doğrudur.

[Okan EKUKLU]

haklısın bende çok araştırdım bunları yapmak için kuşların nelerden geldiğini bilmek önemli bende bi takım var anne yeşil baba mavi bembeyaz yavru veriyor

[Selahattin GÜÇLÜ]

Asel eline emeğine sağlık çok güzel özetlemişsin bu bilgileri 2-3 gün önce yazsaydın çıkardığımız katoloğa koyardık çok güzel olurdu  geç kalındı katolog baskı aşamasına girdi bu konuyu harflerini kalınlaştırıp sabitlemeyi düşünüyorum

[Asel ÖZTEKİN]

Bilmiyordum Selahattin abi, değerli yorumun için teşekkürler. Çalışmalarım başka alanlarda da devam edecek inşallah.

[CemaL TANIŞ]

Asel mükemmel bir paylaşım yapmışsın eline sağlık sanki biraz benim reklamım olmuş gibi 

[Orçun AST]

asel kardeşim eline emeğine sağlık çok açıklayıcı bilgiler toparlamışsın
çok işmize yarayacak bu bilgiler
tekrar teşekkür ederim asel

[Orçun AST]

bu konuyu harflerini kalınlaştırıp sabitlemeyi düşünüyorum

+1 

[Erbay KARA]

Teşekkürler asel mükemmel anlatım olmuş.Emeğine sağlık.

[Asel ÖZTEKİN]

Asel mükemmel bir paylaşım yapmışsın eline sağlık sanki biraz benim reklamım olmuş gibi 

Teşekkürler Cemal bey çiftiniz çok güzel bir örnekti o yüzden onu ele aldım

Orçun ve erbay kardeşim okuduğunuz için ben teşekkür ederim.

[Salih ÖZKAN]

Değerli çalışmanızı paylaştığınız için teşekkürler.....

[Mehmet DEMİR]

Çok değerli bilgiler. Emeğinize sağlık. Teşekkürler

[Kemal AKBULUT]

HER ÇALIŞMAN BİZLER İÇİN DEĞERLİ KIYMETLİ DAHA NİCE ÇALIŞMALARA ALLAH cc YARDIMCIN OLSUN BİZLERİ HEP MUTLU ET SLM