Ahmet SALMAN
Uzman Üyemiz
Arkadaşlar forumumuzda muhabet kuş besliyen ve bu canlılar hakkında bilgi sahibi olmak isteyen birçok arkadaşımız olduğunu düşünerek bu dökümanı sizlere sunmayı düşündüm..Ümid ediyorumki eğitim ve beslenmesi hakkında bir çok sorununuzu bu yazıyla çözebilirsiniz..
Muhabbet kuşlarının vatanı Avusturalya'dır. Papağan ailesinin küçük üyesidir. Ormanlar ve düz ovalarda gruplar halinde yaşarlar. Doğada yabani olarak yaşayan muhabbet kuşlarının renkleri yeşil, başları sarı ve sırtları enine siyah çizgilidir. Boyları 17-20 cm. kadardır. Doğada tohumlar ile beslenirler. Yaşam süreleri 15-16 sene kadardır. Bazen yaklaşık 20 sene kadar yaşadıkları da olur. Evcil tipleri çok çeşitli renklerdedir.Ani ve büyük oranda ısı değişimlerinden korunmaları gereklidir. İnsanlarda olduğu gibi dünyayı renkli görürler, saniyede 150 resmi algılayabilir.Yüksek ve ani seslerden çok korkarlar, Evcil kuşların kendilerini bazı seslere alıştırması gerekir. Örneğin ağır vasıtaların geçerken çıkardıkları seslerine ve son zamanların korkusu deprem gibi seslere alıştırılabilir. Bu sesler gece panik yaratır. Sık sık kuşlar korkutulmamalı. Örneğin titreşim gösteren araçlardan buzdolabı üstü gibi yerlerden uzak tutmalıdır. Muhabbet kuşları, neşeli, akrobatik, sevecen, sıcakkanlı ve şaşırtıcı küçük kuşlardır. Onların dostluklarını kazanmak için, ona zekice yaklaşarak ilgisini çekebilirsinz.
Çoğunlukla muhabbet kuşlarıda, size sizden önce yakınlık gösterebilirler. Ancak bu narin vücuttaki eğlendirici kişilik, ona kaba davranmanıza asla müsaade etmez. Bir çok muhabbet kuşu, omuzlarınızda vakit geçirmeyi çok sever. Bu özelliklerine rağmen genellikle kucaklanacak, okşanacak hayvanlardan değildirler. Muhabbet kuşları, kendilerine her gün dokunulmasını isterler. Eğer dokunuşlarınızı yeterli bulmazlarsa utangaç, vahşi ve bazen de yaramaz olabilirler. Kolay edinilebilir olmaları ve konuşabilme yetenekleri tercih edilmelerindeki en önemli etkendir. Çok zeki ve kolay öğrenen bir kuştur.Çok dayanıklıdır. Topluluk halinde olmaktan hoşlanırlar.
MUHABBET KUŞLARININ KONUŞMAYI ÖĞRENMESİ :
Muhabbet kuşları konuşmayı öğrenebilirler ve diğer kuşların seslerini taklit edebilirler. Özellikle erkek muhabbet kuşları konuşur. O yüzden konuşma eğitimi için tek ve erkek bir kuş seçilmelidir. Muhabbet kuşları konuşma konusunda en yetenekli olan kuşlardır. Hemen her canlı renkte bulunabilen muhabbet kuşları çok erken dönemlerde sahiplenildiğinde konuşma yetenekleri çok güçlüdür. Kuş, sahibine alıştıktan sonra, yavaş yavaş ders verir gibi ve sabırla değişik kelimeler öğretmeye başlanır.
Konuşma öğretilecek olan kuşun 2-3 aylık olmasına dikkat edilmelidir. Kuş, bakıcısına güven duyarak parmak üzerine çıkmaya başlayınca, konuşma derslerine başlanabilir. Küçük yaştan alıştırıldığında bir kaç kelimeyi sıralayabilir, basit melodileri taklit edebilirler. Belirli sesleri hafızalarına alarak sonradan kullanabilirler, konuşabilmelerinin en önemli nedeni budur. Öncellikle kuşa bir isim bulunarak o isimle hitap edilmelidir. Kuşa konuşma öğretmek için en uygun zaman, akşama doğru, güneş battıktan sonraki saatlerdir. Konuşma öğretmekteki en önemli unsur sabırlı olmaktır. Öğretilmek istenen sözcükler defalarca tekrar edilmelidir. Yaklaşık iki hafta sonunda, kuşun bazı kelime veya cümleleri öğrenip tekrarladığı görülecektir. Üçüncü sene sonunda kuşun öğrenmesi sürer ve yaklaşık 100 kelime öğrenebilir.
MUHABBET KUŞLARININ ÜREMESİ:
● Muhabbet Kuşlarının Dişi ve Erkek Ayrımı Nasıl Yapılabilir?
Muhabbet Kuşlarının erkek ve dişileri, gaga üzerindeki derilerinin rengi ile farklılaşırlar. Gaga üzerinde ve burun delikleri etrafında bulunan sert deri, erkeklerde mavi, dişilerde ise kahverengidir. Yavru erkeklerin gaga üzerlerindeki tüysüz bölüm daha büyük ve koyudur. Bu bölüm 3-5 aylık olduklarında mavi bir renk alır. Yavru dişilerde burun delikleri çevresinde beyaz halka vardır. Dişiler 3-5 aylık olduklarında gaga üzerindeki bölüm kahverengiye dönüşür.
Muhabbet kuşlarının gaga üstü derileri üreme yeteneklerinin işaretlerini taşır. Gaga üzerindeki deri düzgün ve yüzeyi pürüzsüz ise bu, iyi bir üreme durumunu gösterir. Eğer bu deri pürüzlü ise bu onun yaşlı bir kuş olduğunun ve üremeye uygun olmadığının işaretidir. Muhabbet kuşlarının üremeleri herhangi bir mevsim yada zamana bağlı değildir. Ancak en uygun olan şekilli senede 3 kere kuluçkaya yatırılması ve bunun dışındaki zamanlarda erkek ile dişi kuşun ayrı tutulmasıdır. Eğer kış aylarına rastlarsa lamba yakılarak günün uzatılması gerekir.
● Muhabbet Kuşlarında Dişilerin Ve Erkeklerin Eşleştirilmesi Nasıl Olur?
Muhabbet Kuşları uygun bir kafeste 2 çift olarak tutulabilirler ve bu durumda yavrulama daha çabuk olur. Kafeslere daima eşit miktarda dişi ve erkek kuş konulmalıdır. Her çift kuş için 2 adet üreme yuvası olmalıdır. Yuvalar aynı yükseklikte ve olanak nispetinde birbirinden uzağa yerleştirilmelidir. Çiftlerin bazen 10 yumurta yaptıkları görülebilir. İkinci yumurtadan itibaren dişi kuş kuluçkaya yatar ve yavrular birer gün arayla çıkarlar. Yavrular 8-10 günlük olunca gözlerini açarlar ve yuvadan 5 hafta sonra uçarlar. Yavrular yuvadan çıktıktan 14 gün sonra başka bir yuvaya alınmalıdırlar. Kafeslere önce dişi kuş konulmalı ve birkaç gün sonra erkek kuş dahil edilmelidir. Kafese konulan bir çift , 14 gün içerisinde anlaşamazlarsa kuşun biri değiştirilmelidir. Anlaşma durumunda, genelde erkek kuş dişi kuşu besleyecektir. Dişi, kuluçkaya yattığında, erkek kuş tarafından düzenli olarak beslenmeye başlar. Üreme yuvalarının kapakları kontrol amacı ile üstten açılabilmelidir. Muhabbet kuşlarının üreme yuvaları 15x15x25 cm. ebatlarında olmalı ve içlerine talaş vs. konulmalıdır. Yuvanın taban tahtası 3-4 cm. kalınlıkta hazırlanmalı ve orta kısmına bir derinlik verilmelidir.
Muhabbet kuşlarının dişisi daha zor eşe gelir, erkek ise dişinin engel olmasına rağmen, her fırsatta dişisinin kuyruğuna dokunmaya çalışır. Dişiyi etkilemek için, kafesteki çanı kuvvetli şekilde çalar. Durmadan uçar, konmak için dişinin yanını seçer. Yan yan sekerek yürür. Ateşli bir şekilde başını sallayarak dişinin yanına yaklaşır. Gagasıyla dişinin omuzuna vurur. Bu sırada, heyecandan göz bebekleri küçük siyah noktalara dönüşür. Dişi, birleşmeye hazır olduğunu günlerce sonra gösterir ve dalın üzerine konar oturur.
● Muhabbet Kuşlarında Kuluçka Dönemi ve Yavrulamaları Nasıl Olur?
Muhabbet kuşları, bir sene içerisinde birkaç defa kuluçkaya yatıp yavru verebilirler. 9 aylık olduklarında olgunluğa erişirler. Bu dönemden başlayarak üretilebilirler. Bir dişi Muhabbet kuşu 5 sene süreyle yavrulayabilir. Bir üremede 4-6 yumurta verirler ve kuluçka süreleri 19 gündür. Kuluçkaya yalnız dişi kuş yatar. İlk yumurtadan sonra iki günde bir olmak üzere toplam 4 ile 6 yumurta yaparlar. Yumurtlamak, dişi için muazzam zordur. İlk yumurtadan sonra kuş kuluçkaya yatar. Yalnızca, tuvalet ihtiyacı için dışarıya çıkar. Artık, erkeğin onu besleme zamanı gelmiştir. Bu arada meraklanarak yuvanın içine bakmak gibi bir harekette bulunmanız dişiyi rahatsız edeceğinden bazen yumurtaları kırmak yada aşağıya atmak gibi eylemlerle de karşılaşabilirsiniz. En iyisi uzaktan takip etmektir.Muhabbet kuşları hislerini çabuk gösteren, çabuk kızan kuşlardır. Kuluçkanın 6'ncı gününde, yumurtanın döllenip döllenmediği anlaşılır. Elinize aldığınız yumurtayı, bir el fenerine doğru tutun. Yumurtanın çekirdeğini görebilirsiniz. Döllenmemiş yumurtanın içinde leke göremezsiniz. Yumurtaların hepsini yuvaya koyun ki, dişi kızmasın. Özellikle yumurtladıktan sonra yuvasına bakılmasından, kendisi yada eşi ile ilgilenilmesinden, kafes yada yuvasının yer değiştirilmesinden kesinlikle hoşlanmaz. Çiftleşmeden yaklaşık bir hafta sonra, dişi kuş yumurtlar ve yumurtlama 2'şer gün aralıklarla devam eder. Dişi, yumurtaları yuvanın içinde her gün yuvarlamak suretiyle kenardaki soğuk yumurtaları içe, ve ortadaki sıcakları dışa yerleştirir. Yavrular yumurtlama sırasında uygun olarak, 2'şer gün aralıklarla yumurtadan çıkarlar. Yumurtadan çıkan yavrular gözleri kapalı ve tüysüzdürler. Sırtüstü dururlar ve anne tarafından beslenirler. Yavrular yeter derecede kuvvetli iseler, yumurtada bir delik açar ve daha sonra annenin yardımı ile dışarı çıkarlar. Bu sırada havanın %60 rutubetli olması gerekir. Anne bütün yavruların gerekli yemi alacakları şekilde onları besler. Yavrular ilk dünyaya geldiklerinde annelerinden aldıkları ve KURSAK SÜTÜ denilen bir madde ile beslenirler. Bu arada yuvanın düzenli olarak kontrol edilmesi ve şayet ölen yavru olursa derhal ortamdan uzaklaştırılması gerekir. Yuva temizliği ancak ishal durumlarında yapılır. Yuva sıcaklığı 37, ev sıcaklığı ise 16-18 derece olmalıdır. Yumurtaların kurumaması için kafesin içinde nem oranı yüksek tutulmalıdır. Yuvalar her gün kontrol edilmeli. Yuva kontrolü, kuşun yuvada olmadığı zamanlar yapılmalı. Yavrulardan biri ölmüş olabilir. Diğer yavruların sağlığını tehdit eden ölü yavru mutlaka yuvadan çıkartılmalı. Kuluçka döneminden önce beslenme şırıngası ve yavru yemi alınmalıdır. Yavruları ilk 14 günde şırıngayla, daha sonra kaşıkla besleyin. Besleyeceğiniz yavruyu, yumuşak bir kağıt havlunun üzerine yatırın. Hazırladığınız özel yemi, şırıngayla yavrunun diline damlatın. Kursağı doluncaya kadar bu işleme devam edin. Annenin yeterince besleyemediğini inandığınız yavrulara bu işlemi her gün uygulamalısınız. Yavrular, başka annelerin bakımına rahatlıkla verilebilirler. Örneğin, şayet annelerden birinde 3, diğerinde 7 yavru var ise, bu 10 yavruyu iki anneye 5 ve 5 olarak taksim etmek daha doğru ve sağlıklı olacaktır. Bu, yavruların daha iyi ve sağlıklı beslenmelerini sağlayacak, hem de annelerin yavruları daha kolay beslemelerine yardımcı olacaktır. Anneler ise onları kesinlikle ayrım gözetmeden beslemeyi sürdüreceklerdir.
● Muhabbet Kuşlarında Yavruların Gelişme Dönemi Nasıldır?
Yavruyumurtadan çıktığında 1gram ağırlığındadır. İlk beş gün boyunca gözleri kapalıdır. Sırt üstü yatar pozisyonda, annesinin yemlemesini bekler ve başlarını kaldıramazlar. 3. gün ağırlık yaklaşık dört katına çıkmıştır ve 4 gram olmuştur. 6-8'inci günler arasında yavrunun ağırlığı 9 grama ulaşır ve yavrular başlarını kaldırabilmektedir. 7'nci gün kanat tüyleri belirmeye başlar.
8'inci günde başını dik tutmaya başlar. Birkaç sıçrama yapabilir. 9'uncu gün 16 grama ulaşan ağırlığı ile kuyruk tüyleri büyümeye başlar ve gözleri açılır. Kuyruk kısmına oturarak beslenir. 12'nci gün, tüm ince tüyleri çıkmıştır. Ağırlığı 23 grama ulaşır. 17'nci gün tüm tüyleri tamamlanır. Hala yuvadan çıkmaz. 21'inci gün, tüy renkleri belirginleşir. 24. gün ağırlık 40 grama ulaşır ve tüm tüyleri tam anlamıyla çıkmıştır. 28 ve 31'inci günler arasında yavrular kafes tellerine tırmanabilir. Kanatlarını çırparlar. Yuvadan çıkabilirler. 28'inci gün,. Renkleri büyüklerinkine nazaran daha mat olur. 3 ila 5 ay içinde tam bir olgunluğa ulaşırlar.
MUHABBET KUŞLARININ TEMİNİ VE SATIN ALINMASI
Muhabbet Kuşlarının Temin Edilmesinde Ve Satın Alınmasında, Dikkat Edilecek Başlıca Hususlar Nelerdir?
Satın alınacak kuşun, rengine, cinsiyetine ve adetine karar verdikten sonra,
● Öncelikle, evde kuş ve kuşların konulabileceği, içinde yemlikleri, sulukları bulunan bir kafes hazırlanmalıdır.
● Satın alınacak kuşun tüyleri düzgün ve parlak olmalıdır.
● Bütün tüyleri tamam ve uçabilir olmalıdır.
● Gözleri parlak olup, göz kenarlarında akıntı olmamalıdır.
● Nefes alışı muntazam olmalı ve burunda herhangi bir akıntı olmamalıdır.
● Dışkı bölümündeki tüyleri temiz olmalıdır
● Ayak parmakları ve tırnakları tam olmalıdır.
Bu konulara dikkat edilerek, satın alınacak kuşun sağlıklı olduğu tespit edilir.
Sağlıklı Olmayan Muhabbet Kuşları Nasıl Anlaşılır?
Hasta bir kuş, tüylerini kabartıp, hareketsiz durur. Gözleri yarı açık ve uykulu görünür. Etrafa karşı ilgisizdir.
MUHABBET KUŞLARININ EVDE BAKIMI VE YAŞAMA ORTAMLARI
Evlerde beslenen muhabbet kuşlarının, bilinçli ve devamlı bir bakım ve ilgiye ihtiyaçları vardır.
Muhabbet kuşları kafeslerde yalnız veya çift olarak yada grup halinde beslenebilirler. Yalnız tutulan kuşlar, bakıcılarına çok bağlanırlar ve dolayısı ile devamlı ilgi isterler. Böyle bir ilginin mümkün olmadığı hallerde kuş, kafeste tek başına tutulmamalıdır. Yavru alabilmek için kuşların kafeste çift olarak bulundurulmaları ve kafesin içinde bir yuva olması gerekir. Yavru istenmemesi halinde ise iki erkek kuş alınmalıdır.
Muhabbet Kuşlarının yavruları, yuvadan uçtuktan iki hafta sonra yem yemeye başlar ve bağımsız duruma gelirler.
Bu kuşların yanında ve bulundukları odada kesinlikle sigara içilmemelidir. Çünkü sigara dumanı kuşların ölümüne neden olabilir.
Kafesleri: Muhabbet kuşlarının kafesleri, aydınlık ve hava cereyanı olmayan bir yere konulmalı, seçilecek kafes tipinin muhabbet kuşunuza uygun olması gereklidir. Kafesin içine aksesuarlar, ayna vb. şeyler konmalıdır. Ses çıkaran oyuncaklar isterler. Kafesi güneş alan yere konmamalıdır.
Kafesler kuşun devamlı olarak kafeste tutulacağı veya evde arada serbest olarak uçacağı göz önünde bulundurularak küçük veya büyük seçilmelidir. Muhabbet kuşlarının kafes telleri, kolayca tırmanabilmeleri için yatay olmalıdır. Kafeslerin alt bölümünde dışarı çekip çıkartılabilen bir küvet bulunmalı ve küvetin içine kum veya gazete kağıdı serilmelidir. Ayrıca kafes içinde tüneme ağaçları yerleştirilmelidir. Muhabbet kuşlarının tünemeleri için 12-18 mm çapında ağaç kullanılmalıdır. Tünekler ve kumlu kağıtlar ayakta mantar oluşumunu engeller. Bunlara ilaveten kafes içinde yem, su ve banyo kapları bulunmalıdır.
Muhabbet Kuşlarının Bakımında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Şunlardır:
Her Gün taze su ve banyo suyu verilmelidir. Yem ve su kaplarının çok temiz olmasına her gün dikkat edilmelidir.
Her Hafta yuvalar ve, tüneme ağaçları, yem ve su kapları iyice temizlenmelidir.
Her Ay kafesler ve bütün teçhizat temizlenmeli, tüneme ağaçları değiştirilmeli, gerekiyorsa kuşların tırnakları kesilmelidir.
Her 3 Ayda biryuvalar ve kafesler dezenfekte edilmeli ve kafes telleri kontrolden geçmelidir.
Her 6 Ayda bir günlük, haftalık, aylık , ve 3 aylık olan işlemlerin tümü birlikte ve bir kerede yapılmalıdır.
Kuş Bakımındaki en önemli diğer bir konuda; gaga taşı kullanımıdır. Gaga taşı bir kuş için hayati önem taşır. Gaga taşını kullanmadığı zaman gagası uzar ve bu durumda onun yemek yemesine engel olur ve kuş günden güne güçten düşer ve hayatını kaybedebilir. Gaga taşı masrafı, gagası uzayan bir kuşa yapılacak müdahaleye oranla kat kat daha ucuz bir harcamadır. Gagasının uzadığı görülen kuşların mutlaka profesyonel bir veteriner hekim tarafından özel ve steril bir makasla kesilmesi uygundur. Çünkü kuşların gagalarından çok kolay mikrop kapabilirler.
Muhabbet kuşlarının vatanı Avusturalya'dır. Papağan ailesinin küçük üyesidir. Ormanlar ve düz ovalarda gruplar halinde yaşarlar. Doğada yabani olarak yaşayan muhabbet kuşlarının renkleri yeşil, başları sarı ve sırtları enine siyah çizgilidir. Boyları 17-20 cm. kadardır. Doğada tohumlar ile beslenirler. Yaşam süreleri 15-16 sene kadardır. Bazen yaklaşık 20 sene kadar yaşadıkları da olur. Evcil tipleri çok çeşitli renklerdedir.Ani ve büyük oranda ısı değişimlerinden korunmaları gereklidir. İnsanlarda olduğu gibi dünyayı renkli görürler, saniyede 150 resmi algılayabilir.Yüksek ve ani seslerden çok korkarlar, Evcil kuşların kendilerini bazı seslere alıştırması gerekir. Örneğin ağır vasıtaların geçerken çıkardıkları seslerine ve son zamanların korkusu deprem gibi seslere alıştırılabilir. Bu sesler gece panik yaratır. Sık sık kuşlar korkutulmamalı. Örneğin titreşim gösteren araçlardan buzdolabı üstü gibi yerlerden uzak tutmalıdır. Muhabbet kuşları, neşeli, akrobatik, sevecen, sıcakkanlı ve şaşırtıcı küçük kuşlardır. Onların dostluklarını kazanmak için, ona zekice yaklaşarak ilgisini çekebilirsinz.
Çoğunlukla muhabbet kuşlarıda, size sizden önce yakınlık gösterebilirler. Ancak bu narin vücuttaki eğlendirici kişilik, ona kaba davranmanıza asla müsaade etmez. Bir çok muhabbet kuşu, omuzlarınızda vakit geçirmeyi çok sever. Bu özelliklerine rağmen genellikle kucaklanacak, okşanacak hayvanlardan değildirler. Muhabbet kuşları, kendilerine her gün dokunulmasını isterler. Eğer dokunuşlarınızı yeterli bulmazlarsa utangaç, vahşi ve bazen de yaramaz olabilirler. Kolay edinilebilir olmaları ve konuşabilme yetenekleri tercih edilmelerindeki en önemli etkendir. Çok zeki ve kolay öğrenen bir kuştur.Çok dayanıklıdır. Topluluk halinde olmaktan hoşlanırlar.
MUHABBET KUŞLARININ KONUŞMAYI ÖĞRENMESİ :
Muhabbet kuşları konuşmayı öğrenebilirler ve diğer kuşların seslerini taklit edebilirler. Özellikle erkek muhabbet kuşları konuşur. O yüzden konuşma eğitimi için tek ve erkek bir kuş seçilmelidir. Muhabbet kuşları konuşma konusunda en yetenekli olan kuşlardır. Hemen her canlı renkte bulunabilen muhabbet kuşları çok erken dönemlerde sahiplenildiğinde konuşma yetenekleri çok güçlüdür. Kuş, sahibine alıştıktan sonra, yavaş yavaş ders verir gibi ve sabırla değişik kelimeler öğretmeye başlanır.
Konuşma öğretilecek olan kuşun 2-3 aylık olmasına dikkat edilmelidir. Kuş, bakıcısına güven duyarak parmak üzerine çıkmaya başlayınca, konuşma derslerine başlanabilir. Küçük yaştan alıştırıldığında bir kaç kelimeyi sıralayabilir, basit melodileri taklit edebilirler. Belirli sesleri hafızalarına alarak sonradan kullanabilirler, konuşabilmelerinin en önemli nedeni budur. Öncellikle kuşa bir isim bulunarak o isimle hitap edilmelidir. Kuşa konuşma öğretmek için en uygun zaman, akşama doğru, güneş battıktan sonraki saatlerdir. Konuşma öğretmekteki en önemli unsur sabırlı olmaktır. Öğretilmek istenen sözcükler defalarca tekrar edilmelidir. Yaklaşık iki hafta sonunda, kuşun bazı kelime veya cümleleri öğrenip tekrarladığı görülecektir. Üçüncü sene sonunda kuşun öğrenmesi sürer ve yaklaşık 100 kelime öğrenebilir.
MUHABBET KUŞLARININ ÜREMESİ:
● Muhabbet Kuşlarının Dişi ve Erkek Ayrımı Nasıl Yapılabilir?
Muhabbet Kuşlarının erkek ve dişileri, gaga üzerindeki derilerinin rengi ile farklılaşırlar. Gaga üzerinde ve burun delikleri etrafında bulunan sert deri, erkeklerde mavi, dişilerde ise kahverengidir. Yavru erkeklerin gaga üzerlerindeki tüysüz bölüm daha büyük ve koyudur. Bu bölüm 3-5 aylık olduklarında mavi bir renk alır. Yavru dişilerde burun delikleri çevresinde beyaz halka vardır. Dişiler 3-5 aylık olduklarında gaga üzerindeki bölüm kahverengiye dönüşür.
Muhabbet kuşlarının gaga üstü derileri üreme yeteneklerinin işaretlerini taşır. Gaga üzerindeki deri düzgün ve yüzeyi pürüzsüz ise bu, iyi bir üreme durumunu gösterir. Eğer bu deri pürüzlü ise bu onun yaşlı bir kuş olduğunun ve üremeye uygun olmadığının işaretidir. Muhabbet kuşlarının üremeleri herhangi bir mevsim yada zamana bağlı değildir. Ancak en uygun olan şekilli senede 3 kere kuluçkaya yatırılması ve bunun dışındaki zamanlarda erkek ile dişi kuşun ayrı tutulmasıdır. Eğer kış aylarına rastlarsa lamba yakılarak günün uzatılması gerekir.
● Muhabbet Kuşlarında Dişilerin Ve Erkeklerin Eşleştirilmesi Nasıl Olur?
Muhabbet Kuşları uygun bir kafeste 2 çift olarak tutulabilirler ve bu durumda yavrulama daha çabuk olur. Kafeslere daima eşit miktarda dişi ve erkek kuş konulmalıdır. Her çift kuş için 2 adet üreme yuvası olmalıdır. Yuvalar aynı yükseklikte ve olanak nispetinde birbirinden uzağa yerleştirilmelidir. Çiftlerin bazen 10 yumurta yaptıkları görülebilir. İkinci yumurtadan itibaren dişi kuş kuluçkaya yatar ve yavrular birer gün arayla çıkarlar. Yavrular 8-10 günlük olunca gözlerini açarlar ve yuvadan 5 hafta sonra uçarlar. Yavrular yuvadan çıktıktan 14 gün sonra başka bir yuvaya alınmalıdırlar. Kafeslere önce dişi kuş konulmalı ve birkaç gün sonra erkek kuş dahil edilmelidir. Kafese konulan bir çift , 14 gün içerisinde anlaşamazlarsa kuşun biri değiştirilmelidir. Anlaşma durumunda, genelde erkek kuş dişi kuşu besleyecektir. Dişi, kuluçkaya yattığında, erkek kuş tarafından düzenli olarak beslenmeye başlar. Üreme yuvalarının kapakları kontrol amacı ile üstten açılabilmelidir. Muhabbet kuşlarının üreme yuvaları 15x15x25 cm. ebatlarında olmalı ve içlerine talaş vs. konulmalıdır. Yuvanın taban tahtası 3-4 cm. kalınlıkta hazırlanmalı ve orta kısmına bir derinlik verilmelidir.
Muhabbet kuşlarının dişisi daha zor eşe gelir, erkek ise dişinin engel olmasına rağmen, her fırsatta dişisinin kuyruğuna dokunmaya çalışır. Dişiyi etkilemek için, kafesteki çanı kuvvetli şekilde çalar. Durmadan uçar, konmak için dişinin yanını seçer. Yan yan sekerek yürür. Ateşli bir şekilde başını sallayarak dişinin yanına yaklaşır. Gagasıyla dişinin omuzuna vurur. Bu sırada, heyecandan göz bebekleri küçük siyah noktalara dönüşür. Dişi, birleşmeye hazır olduğunu günlerce sonra gösterir ve dalın üzerine konar oturur.
● Muhabbet Kuşlarında Kuluçka Dönemi ve Yavrulamaları Nasıl Olur?
Muhabbet kuşları, bir sene içerisinde birkaç defa kuluçkaya yatıp yavru verebilirler. 9 aylık olduklarında olgunluğa erişirler. Bu dönemden başlayarak üretilebilirler. Bir dişi Muhabbet kuşu 5 sene süreyle yavrulayabilir. Bir üremede 4-6 yumurta verirler ve kuluçka süreleri 19 gündür. Kuluçkaya yalnız dişi kuş yatar. İlk yumurtadan sonra iki günde bir olmak üzere toplam 4 ile 6 yumurta yaparlar. Yumurtlamak, dişi için muazzam zordur. İlk yumurtadan sonra kuş kuluçkaya yatar. Yalnızca, tuvalet ihtiyacı için dışarıya çıkar. Artık, erkeğin onu besleme zamanı gelmiştir. Bu arada meraklanarak yuvanın içine bakmak gibi bir harekette bulunmanız dişiyi rahatsız edeceğinden bazen yumurtaları kırmak yada aşağıya atmak gibi eylemlerle de karşılaşabilirsiniz. En iyisi uzaktan takip etmektir.Muhabbet kuşları hislerini çabuk gösteren, çabuk kızan kuşlardır. Kuluçkanın 6'ncı gününde, yumurtanın döllenip döllenmediği anlaşılır. Elinize aldığınız yumurtayı, bir el fenerine doğru tutun. Yumurtanın çekirdeğini görebilirsiniz. Döllenmemiş yumurtanın içinde leke göremezsiniz. Yumurtaların hepsini yuvaya koyun ki, dişi kızmasın. Özellikle yumurtladıktan sonra yuvasına bakılmasından, kendisi yada eşi ile ilgilenilmesinden, kafes yada yuvasının yer değiştirilmesinden kesinlikle hoşlanmaz. Çiftleşmeden yaklaşık bir hafta sonra, dişi kuş yumurtlar ve yumurtlama 2'şer gün aralıklarla devam eder. Dişi, yumurtaları yuvanın içinde her gün yuvarlamak suretiyle kenardaki soğuk yumurtaları içe, ve ortadaki sıcakları dışa yerleştirir. Yavrular yumurtlama sırasında uygun olarak, 2'şer gün aralıklarla yumurtadan çıkarlar. Yumurtadan çıkan yavrular gözleri kapalı ve tüysüzdürler. Sırtüstü dururlar ve anne tarafından beslenirler. Yavrular yeter derecede kuvvetli iseler, yumurtada bir delik açar ve daha sonra annenin yardımı ile dışarı çıkarlar. Bu sırada havanın %60 rutubetli olması gerekir. Anne bütün yavruların gerekli yemi alacakları şekilde onları besler. Yavrular ilk dünyaya geldiklerinde annelerinden aldıkları ve KURSAK SÜTÜ denilen bir madde ile beslenirler. Bu arada yuvanın düzenli olarak kontrol edilmesi ve şayet ölen yavru olursa derhal ortamdan uzaklaştırılması gerekir. Yuva temizliği ancak ishal durumlarında yapılır. Yuva sıcaklığı 37, ev sıcaklığı ise 16-18 derece olmalıdır. Yumurtaların kurumaması için kafesin içinde nem oranı yüksek tutulmalıdır. Yuvalar her gün kontrol edilmeli. Yuva kontrolü, kuşun yuvada olmadığı zamanlar yapılmalı. Yavrulardan biri ölmüş olabilir. Diğer yavruların sağlığını tehdit eden ölü yavru mutlaka yuvadan çıkartılmalı. Kuluçka döneminden önce beslenme şırıngası ve yavru yemi alınmalıdır. Yavruları ilk 14 günde şırıngayla, daha sonra kaşıkla besleyin. Besleyeceğiniz yavruyu, yumuşak bir kağıt havlunun üzerine yatırın. Hazırladığınız özel yemi, şırıngayla yavrunun diline damlatın. Kursağı doluncaya kadar bu işleme devam edin. Annenin yeterince besleyemediğini inandığınız yavrulara bu işlemi her gün uygulamalısınız. Yavrular, başka annelerin bakımına rahatlıkla verilebilirler. Örneğin, şayet annelerden birinde 3, diğerinde 7 yavru var ise, bu 10 yavruyu iki anneye 5 ve 5 olarak taksim etmek daha doğru ve sağlıklı olacaktır. Bu, yavruların daha iyi ve sağlıklı beslenmelerini sağlayacak, hem de annelerin yavruları daha kolay beslemelerine yardımcı olacaktır. Anneler ise onları kesinlikle ayrım gözetmeden beslemeyi sürdüreceklerdir.
● Muhabbet Kuşlarında Yavruların Gelişme Dönemi Nasıldır?
Yavruyumurtadan çıktığında 1gram ağırlığındadır. İlk beş gün boyunca gözleri kapalıdır. Sırt üstü yatar pozisyonda, annesinin yemlemesini bekler ve başlarını kaldıramazlar. 3. gün ağırlık yaklaşık dört katına çıkmıştır ve 4 gram olmuştur. 6-8'inci günler arasında yavrunun ağırlığı 9 grama ulaşır ve yavrular başlarını kaldırabilmektedir. 7'nci gün kanat tüyleri belirmeye başlar.
8'inci günde başını dik tutmaya başlar. Birkaç sıçrama yapabilir. 9'uncu gün 16 grama ulaşan ağırlığı ile kuyruk tüyleri büyümeye başlar ve gözleri açılır. Kuyruk kısmına oturarak beslenir. 12'nci gün, tüm ince tüyleri çıkmıştır. Ağırlığı 23 grama ulaşır. 17'nci gün tüm tüyleri tamamlanır. Hala yuvadan çıkmaz. 21'inci gün, tüy renkleri belirginleşir. 24. gün ağırlık 40 grama ulaşır ve tüm tüyleri tam anlamıyla çıkmıştır. 28 ve 31'inci günler arasında yavrular kafes tellerine tırmanabilir. Kanatlarını çırparlar. Yuvadan çıkabilirler. 28'inci gün,. Renkleri büyüklerinkine nazaran daha mat olur. 3 ila 5 ay içinde tam bir olgunluğa ulaşırlar.
MUHABBET KUŞLARININ TEMİNİ VE SATIN ALINMASI
Muhabbet Kuşlarının Temin Edilmesinde Ve Satın Alınmasında, Dikkat Edilecek Başlıca Hususlar Nelerdir?
Satın alınacak kuşun, rengine, cinsiyetine ve adetine karar verdikten sonra,
● Öncelikle, evde kuş ve kuşların konulabileceği, içinde yemlikleri, sulukları bulunan bir kafes hazırlanmalıdır.
● Satın alınacak kuşun tüyleri düzgün ve parlak olmalıdır.
● Bütün tüyleri tamam ve uçabilir olmalıdır.
● Gözleri parlak olup, göz kenarlarında akıntı olmamalıdır.
● Nefes alışı muntazam olmalı ve burunda herhangi bir akıntı olmamalıdır.
● Dışkı bölümündeki tüyleri temiz olmalıdır
● Ayak parmakları ve tırnakları tam olmalıdır.
Bu konulara dikkat edilerek, satın alınacak kuşun sağlıklı olduğu tespit edilir.
Sağlıklı Olmayan Muhabbet Kuşları Nasıl Anlaşılır?
Hasta bir kuş, tüylerini kabartıp, hareketsiz durur. Gözleri yarı açık ve uykulu görünür. Etrafa karşı ilgisizdir.
MUHABBET KUŞLARININ EVDE BAKIMI VE YAŞAMA ORTAMLARI
Evlerde beslenen muhabbet kuşlarının, bilinçli ve devamlı bir bakım ve ilgiye ihtiyaçları vardır.
Muhabbet kuşları kafeslerde yalnız veya çift olarak yada grup halinde beslenebilirler. Yalnız tutulan kuşlar, bakıcılarına çok bağlanırlar ve dolayısı ile devamlı ilgi isterler. Böyle bir ilginin mümkün olmadığı hallerde kuş, kafeste tek başına tutulmamalıdır. Yavru alabilmek için kuşların kafeste çift olarak bulundurulmaları ve kafesin içinde bir yuva olması gerekir. Yavru istenmemesi halinde ise iki erkek kuş alınmalıdır.
Muhabbet Kuşlarının yavruları, yuvadan uçtuktan iki hafta sonra yem yemeye başlar ve bağımsız duruma gelirler.
Bu kuşların yanında ve bulundukları odada kesinlikle sigara içilmemelidir. Çünkü sigara dumanı kuşların ölümüne neden olabilir.
Kafesleri: Muhabbet kuşlarının kafesleri, aydınlık ve hava cereyanı olmayan bir yere konulmalı, seçilecek kafes tipinin muhabbet kuşunuza uygun olması gereklidir. Kafesin içine aksesuarlar, ayna vb. şeyler konmalıdır. Ses çıkaran oyuncaklar isterler. Kafesi güneş alan yere konmamalıdır.
Kafesler kuşun devamlı olarak kafeste tutulacağı veya evde arada serbest olarak uçacağı göz önünde bulundurularak küçük veya büyük seçilmelidir. Muhabbet kuşlarının kafes telleri, kolayca tırmanabilmeleri için yatay olmalıdır. Kafeslerin alt bölümünde dışarı çekip çıkartılabilen bir küvet bulunmalı ve küvetin içine kum veya gazete kağıdı serilmelidir. Ayrıca kafes içinde tüneme ağaçları yerleştirilmelidir. Muhabbet kuşlarının tünemeleri için 12-18 mm çapında ağaç kullanılmalıdır. Tünekler ve kumlu kağıtlar ayakta mantar oluşumunu engeller. Bunlara ilaveten kafes içinde yem, su ve banyo kapları bulunmalıdır.
Muhabbet Kuşlarının Bakımında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Şunlardır:
Her Gün taze su ve banyo suyu verilmelidir. Yem ve su kaplarının çok temiz olmasına her gün dikkat edilmelidir.
Her Hafta yuvalar ve, tüneme ağaçları, yem ve su kapları iyice temizlenmelidir.
Her Ay kafesler ve bütün teçhizat temizlenmeli, tüneme ağaçları değiştirilmeli, gerekiyorsa kuşların tırnakları kesilmelidir.
Her 3 Ayda biryuvalar ve kafesler dezenfekte edilmeli ve kafes telleri kontrolden geçmelidir.
Her 6 Ayda bir günlük, haftalık, aylık , ve 3 aylık olan işlemlerin tümü birlikte ve bir kerede yapılmalıdır.
Kuş Bakımındaki en önemli diğer bir konuda; gaga taşı kullanımıdır. Gaga taşı bir kuş için hayati önem taşır. Gaga taşını kullanmadığı zaman gagası uzar ve bu durumda onun yemek yemesine engel olur ve kuş günden güne güçten düşer ve hayatını kaybedebilir. Gaga taşı masrafı, gagası uzayan bir kuşa yapılacak müdahaleye oranla kat kat daha ucuz bir harcamadır. Gagasının uzadığı görülen kuşların mutlaka profesyonel bir veteriner hekim tarafından özel ve steril bir makasla kesilmesi uygundur. Çünkü kuşların gagalarından çok kolay mikrop kapabilirler.